Չեռնոբիլի ատոմակայանի վթար

Չեռնոբիլի ատոմակայանի վթար 1986 թվականի ապրիլի 26-ին ՈՒկրաինական ԽՍՀ ՄԻ. Լենինի անվան Չեռնոբիլի ատոմային էլեկտրակայանի չորրորդ էներգաբլոկի վթար։ Տեղի է ունեցել ռեակտորի պայթյունի հետևանքով և շրջակա տարածքները ենթարկել է ռադիոակտիվ ճառագայթման։ Վթարը ամենախոշորն է իր հետևանքներով ատոմային վթարների մեջ։ Ավերածությունը պայթուցիկ բնույթ էր կրում, ռեակտորը ամբողջությամբ ավերվել է, և շրջակա միջավայր արտանետվել են մեծ քանակությամբ ռադիոակտիվ նյութեր։ Այս վթարը ատոմային էներգետիկայի պատմության մեջ ամենախոշորն է ինչպես զոհերի քանակով, այնպես էլ տնտեսական վնասով։ Վթարից հետո առաջին երեք ամիսների ընթացքում մահացել է 31 հոգի, իսկ ճառագայթման հետևանքները, որոնք բացահայտվել են 15 տարիների ընթացքում, դարձել են 60-80 մարդու մահվան պատճառ[1][2]։ 134 մարդ տարբեր աստիճանի ճառագայթային հիվանդություն են ստացել, ավելի քան 115 հազար մարդ տարհանվել է 30 կիլոմետրանոց ճառագայթման գոտուց[2]։ Հետևանքների վերացման համար մոբիլիզացվել են նշանակալի ռեսուրսներ, ավելի քան 600 հազար մարդ մասնակցել է վթարի հետևանքների լիկվիդացման գործում[3]։

Ի տարբերություն Հիրոսիմա և Նագասակիի ռմբակոծությունների՝ պայթյունը հիշեցնում էր շատ հզոր «կեղտոտ ռումբի»՝ հիմնական վնասող գործոնը դարձել էր ռադիոակտիվ աղտոտումը։

Ռեակտորի այրումից առաջացած ամպը օդի մեջ տարածել է բազմաթիվ ռադիոակտիվ նյութեր, և առաջին հերթին յոդի և ցեզիումի ռադիոնուկլիդներ, մեծամասնությամբ Եվրոպայի տարածքում։ Ամենամեծ քանակությամբ ռադիոակտիվ տեղումներ դիտվել են Խորհրդային Միության տարածքում, որը գտնվում էր ռեակտորի մոտակայքում։ Այժմ դրանք պատկանում են Բելառուսի Հանրապետության, Ռուսաստանի Դաշնության և Ուկրաինայի տարածքներին[4]։

Չեռնոբիլի վթարը մարդկության պատմության մեջ մտավ որպես միջուկային խոշորագույն աղետներից մեկը՝ ԽՍՀՄ-ի համար դառնալով մեծ հասարակա-քաղաքական նշանակության իրադարձություն։ Այս ամենը որոշակի հետք է թողել վթարի պատճառների հետաքննության ընթացքի վրա[5]։ Ժամանակի ընթացքում վթարի հանգամանքների և փաստերի վերարտադրումը փոխվել է, և մինչ այժմ որևէ կոնսենսուսի չեն հասել։

Օգտվել եմ Վիկիպեդիաից։

Իմ ընտանիքի բյուջեն

Ծախսերի և եկամուտների հաշվետությունը բաղկացած է տնտեսություն մտնող բոլոր ներդրումներից և եկամուտներից բացի այդ կազմված է տնտեսության մեջ առկա բոլոր ծախսերից։ Զհատ շահույթ ստանալու

Ընդանուր ծախսեր՝ 700000

Այդ թվում վարձվավջար, աշխատավարձ, բիզնեսից ստացված եկամուտներ

Ընդանուր ծախսեր՝

Կոմունալ ծախսեր ՝ 60000 հազար դրամ

Տրանսպորտային ծախսեր ՝ 10000հազարր դրամ.

Սննդի ծախսեր ՝ 200000 հազար դրամ

Հարկեր և տուրքեր՝ 3000 հազար դրամ

Վարկեր՝ 80000 հազար դրամ

Կապ՝ 20000հազար դրամ

Հագուստ՝ 20000 հազար դրամ

Այլ ծախսեր՝ 50000հազար դրամ

Ընդամենը ծախսեր՝443000

Զուտ եկամուտ՝257000

2.7 ՇԱՊԻԿԱՎՈՐ ԱՊԱՐԱՏՆԵՐԻ ՀԱՇՎԱՐԿՆԵՐ

Երկշապկանի կաթսայի հաշվարկ: Օրինակ 11: Տեխնոլոգիական հոսքա­
գծում պահանջվում է N = 5200 կգ/հերթ, nօշ = 31 % չոր նյութերի պարունակու­
թյամբ շաքարի օշարակ:
Ընտրվում է երկշապկանի կաթսա՝ V = 250 լ բանվորական ծավալով:
31%-անոց օշարակի խտությունը կազմում է`
267 267
r = ——— = ——— = 1,13 կգ/դմ3:
267 — n 267 — 31
Ապարատի բեռնաբարձման և բեռնաթափման տևողությունն ընդունվում է
հավասար 5-ական ր, օշարակի եփման տևողությունն ըստ տեխնոլոգիական
հրահանգի` 5 ր:
Երկշապկանի ապարատների պահանջվող քանակի հաշվարկման համար
անհրաժեշտ է կատարել ջերմային հաշվարկ.
1. Կաթսայի տաքացման համար պահանջվող ջերմաքանակ`
Q1
= G1
· C1
(t
վ — tսկ) = 195 · 0,115 · (100,6 — 40) = 1360 կկալ,
որտեղ՝
G1
-ը ապարատի լրիվ զանգվածն է, G1
= 487 կգ, որի 40%-ը կազմում է
կաթսայի կշիռը` G1
= 487 40
100 = 195 ⋅ կգ,
C1
-ը՝ պողպատի ջերմունակությունը, C1
= 0,115 կկալ/կգo
C,
t
վ. և t
սկ. – կաթսայի սկզբնական և վերջնական ջերմաստիճաններ, o

Ստուգիչ հարցեր
1. Պահանջվող ջերմաքանակի հաշվարկ:
2. Տաքացման տևողությունը:
3. Պահանջվող կաթսաների թիվը։
4. Գոլորշու ծախսի հաշվարկ:
5. Գոլորշու խողովակագծի տրամագիծը:

Պատասխաններ`

1.

2.

3.

4.

5.

2.6.2 Մեքենաների ԵՎ ապարատների քանակական հաշվարկ

Անընդհատ գործողության սարքերի անհրաժեշտ քանակը հաշվվում է 
n N
M= բանաձևով, որտեղ N-ը արտադրամասի կամ տեխնոլոգիական հոս-
քագծի ժամային արտադրողակա-
նությունն է կգ-ով, լիտրով կամ հա-
տով, M-ը սարքի ժամային արտա-
դրողականությունը նույն չափողա-
կանությամբ ըստ տեխնիկական 
բնութագրի:
Ընդհատ գործողության ապա-
րատների անհրաժեշտ քանակը հա-
շվվում է n N
V = ⋅

τ
60 բանաձևով, 
որտեղ t-ն ապարատի աշխատան-
քային լրիվ փուլի տևողությունն է 
(բեռնում, մշակում, բեռնաթափում, 
նախապատրաստում), ր, V-ն՝ ապա-
րատի տարողությունը, նույն չափ-
ման միավորներով, ինչ որ N-ը:
Եթե հաշվարկի արդյունքը ստացվում է կոտորակային թիվ, ընդունվում է 
մոտակա մեծ ամբողջական թիվը:
Օրինակ 8: Որոշել անհրաժեշտ անընդհատ գործող երկաստիճան տրորող 
մեքենաների թիվը, եթե համաձայն նյութական հաշվարկի` մեկ ժամում տրոր­
ման է մատուցվում 27 տ տոմատի ջարդված զանգված, իսկ տրորող մեքենա­
ների արտադրողականությունն է 8 տ/ժամ, n = = 27
8 3,4 : Ընտրվում է 4 տրորող 
մեքենա:
Ընդհատ գործողության մեքենայի կամ ապարատի համար որոշվում է աշ-
խատանքի հերթականությունը, այսինքն` տվյալ սարքի արտադրական փուլի 
մեջ մտնող ամեն գործընթացի սկիզբը և վերջը: Նման մոտեցումը հատկա-
պես կարևորվում է ջերմային ապարատների համար, կապված շոգու մատա-
կարարման սկզբի և վերջի հետ, ինչով որոշվում է գոլորշու խողովակագծի և 
կաթսայատան լարվածությունը

Սարքերի աշխատանքի միջև ընկած տևողությունը որոշվում է` 
60 · V
Dt = ———:
N
Հաշվարկելով Dt-ն` որոշվում է սարքերի 
աշխատանքային հերթականությունը, ստուգ-
վում հաշվարկով ստացված սարքերի անհրա-
ժեշտ քանակների ճշտությունը:
Օրինակ 9: Հաշվել ընդհատ գործողության 
երկզամբյուղանի հիդրավլիկ մամլիչների ան­
հրաժեշտ քանակը, եթե մամլման է ենթարկվե­
լու ջարդված, չանչանջատված խաղողի զանգ­
ված՝ g = 150 կգ/ր չափով: Ջարդված զանգվա­
ծի խտությունն է` d = 0,85 տ/մ3: Յուրաքանչյուր 
զամբյուղի ծավալը` V = 2,5 մ3, բանվորական 
տարողությունը՝ 90%-ի չափով: Աշխատան­
քային հերթափոխը սկսվում է առավոտյան 
ժամը 7-ին:

1. Զամբյուղի բանվորական տարողությունը`
V1
= V1
· d · 0,9 = 2,5 · 0,8 · 0,9 = 1,9 տ:
2. Զամբյուղի լցման համար անհրաժեշտ ժամանակը`
V1
1900
t1 = — = —— = 12,5
g 150
Կնշանակի՝ մամլիչի աշխատանքը կսկվի 712,5 -ին:
1. Մամլիչի աշխատանքային լրիվ փուլի տևողությունը`
ա) լցված զամբյուղի մատուցում մամլիչին — 10 օր,
բ) մամլում — 30 օր,
գ) ճնշման իջեցում մաքրում — 10 օր։
2. Անհրաժեշտ զամբյուղների թիվը.
N · t 150 · 60 · 50
n = ——- = ————- = 3,95 = 4 զամբյուղ, 60 · V1
60 · 1900
N = q · 60 = 150 · 60 = 9000 կգ/ժ:
4 3. Անհրաժեշտ մամլիչների քանակը` — մամլիչ:

4. Մամլիչների բեռնաբարձման միջև ընկած ժամանակահատվածը`
60 · V · 2 60 · 1900 · 2
Dt = ———- = ————- = 25 ր։

Ստուգիչ հարցեր
1. Ընդհատ գործողության սարքերի քանակի հաշվարկներ:
2. Անընդհատ գործողության սարքերի քանակի հաշվարկ:
3. Ընդհատ գործողության ապարատի աշխատանքային
հերթականությունը:
4. Սարքերի աշխատանքային գրաֆիկ:

Պատասխաններ`

1.Ընդհատ գործողության ապա-
րատների անհրաժեշտ քանակը հա-
շվվում է n N
V = ⋅

τ
60 բանաձևով,
որտեղ t-ն ապարատի աշխատան-
քային լրիվ փուլի տևողությունն է
(բեռնում, մշակում, բեռնաթափում,
նախապատրաստում), ր, V-ն՝ ապա-
րատի տարողությունը, նույն չափ-
ման միավորներով, ինչ որ N-ը:

2.Անընդհատ գործողության սարքերի անհրաժեշտ քանակը հաշվվում է
n N
M= բանաձևով, որտեղ N-ը արտադրամասի կամ տեխնոլոգիական հոս-
քագծի ժամային արտադրողակա-
նությունն է կգ-ով, լիտրով կամ հա-
տով, M-ը սարքի ժամային արտա-
դրողականությունը նույն չափողա-
կանությամբ ըստ տեխնիկական
բնութագրի։

3.Ընդհատ գործողության մեքենայի կամ ապարատի համար որոշվում է աշ-
խատանքի հերթականությունը, այսինքն` տվյալ սարքի արտադրական փուլի
մեջ մտնող ամեն գործընթացի սկիզբը և վերջը: Նման մոտեցումը հատկա-
պես կարևորվում է ջերմային ապարատների համար, կապված շոգու մատա-
կարարման սկզբի և վերջի հետ, ինչով որոշվում է գոլորշու խողովակագծի և
կաթսայատան լարվածությունը:

4.+

2.6 ՏԵԽՆՈԼՈԳԻԱԿԱՆ ՍԱՐՔԱՎՈՐՈւՄՆԵՐ, ԱՊԱՐԱՏՆԵՐ 2.6.1 ՏԵԽՆՈԼՈԳԻԱԿԱՆ ՀՈՍՔԱԳԾԵՐԻ ԿԱԶՄՄԱՆ ՀԱՇՎԱՐԿՆԵՐ

ՏԵԽՆՈԼՈԳԻԱԿԱՆ ԳՈՐԾԸՆԹԱՑՆԵՐԻ ԳՐԱ­ՖԻԿ: Տեխնոլոգիական գոր-
ծընթացի գրաֆիկի միջոցով որոշվում է աշխատանքային հերթափոխի տար-
բեր ժամանակահատվածներում գոլորշու, ջրի, էլեկտրաէներգիայի, ցրտի պա-
հանջարկը, սահմանվում` սարքերի աշխատանքի սկիզբը և վերջը:
Աշխատանքային փուլի տևողությունը կախված է արտադրվող մթերքի տե-
սակից, ընտրված տեխնոլոգիական սխեմայից, սարքերի աշխատանքի բնույ-
թից և պահածոների շատ տեսակների համար կազմում է 2–3 ժ: Միմյանց հա-
ջորդող գործընթացների միջև ընկած ժամանակը կախված է նախորդ գործըն-
թացի բնույթից, այսպես.
ա) Երկու գործընթացների միջև ընկած ժամանակահատվածը, որոնց տևո-
ղությունը կանխավ որոշված է լինում (տապակում, ջրախաշում և այլն), հավա-
սար է գործընթացի որոշված, հանձնարարված ժամանակին:
բ) Ընդհատ գործողության սարքերի, ապարատների բարձման տևողությու-
նը որոշվում է հետևյալ բանաձևով`
V
t = —,
q
որտեղ`
V-ն ապարատի տարողությունն է, կգ, լ, հատ,
q-ն՝ տեխնոլոգիական հոսքագծի արտադրողականությունը,
կգ/ր, լ/ր, հատ/ր:
գ) Գործընթացի արագությունը, կապված տեղափոխման հետ, հաշվվում է`
1
t = ——-,
60 · V
որտեղ՝
l-ն փոխադրիչի երկարությունն է, մ,
V-ն՝ փոխադրիչի շարժման արագությունը, մ/վ:
դ) Գոլորշացման տևողությունն ընդհատ գործողության ապարատներում
հաշվվում է ջերմային հաշվարկ կատարելուց հետո:
Տեխնոլոգիական սարքավորումների ընտրում և հաշվարկման ընդհանուր
դրույթներ: Տեխնոլոգիական հոսքագծերում գերադասելի են անընդհատ գոր-
ծողության սարքերը և ապարատները: Տարբերում են ոչ ավտոմատ, կիսաավ-
տոմատ և ավտոմատ սարքավորումներ: Սարքավորումներ ընտրելիս բաղ-
դատվում են արտադրամասի և սարքավորման արտադրողականությունները:
Տեխնոլոգիական հոսքագծերում հատկապես կարևորվում է հանգուցային
սարքերի ու ապարատների առավել չափով շահագործումը: Այդպիսի սար-
քավորումներից են վակուում շոգեմշակման բազմիրան տեղակայանքները,
շոգեյուղային վառարանները, ջրախաշիչները, շոգեհարիչները, լցնող և մա-
կափակող մեքենաները, ստերիլիզատորները: Տեխնոլոգիական հոսքագծերի
հիմնական պարամետրերն են.
1. Գլխավոր պարամետր: Հոսքագծի արտադրողականությունը:
2. Չափման միավորը: Հոսքագծերի արտադրողականությունը չափ-
վում է տոննաներով – կշռային միավոր, լիտրերով – ծավալային
միավոր, հպտ-ներով – պայմանական միավոր, արտահայտված
ժամանակի միավորի համար (ր, ժ, հերթափոխ):
3. Որոշ դեպքերում արտադրողականությունն արտահայտվում է
հումք վերամշակելու չափով:
4. Քանակը: Տեխնոլոգիական հոսքագծի արտադրողականության
թվական նշանակությունը պետք է համապատասխանի ստանդար-
տին նախապատվելի թվով: Ըստ պարամետրական շարքերի տեխ-
նոլոգիական հոսքագծերի արտադրողականությունները կազմում
են` 1, 3, 5, 7 տ/ժ հումք վերամշակելու հզորությամբ։
5. Պտղահյութերի տեխնոլոգիական հոսքագիծ – 3, 6, 10 տ հազար
լ/ժ:
Սարքավորումների հիմնական տեխնիկական բնութագրերի տվյալները
հետևյալներն են.
1. Արտադրող երկիր, գործարան և սարքավորման մակնիշ: Տվյալ-
ներն օգտագործվում են սարքավորումների հայտ ներկայացնելու
նպատակով:
2. Արտադրողականության չափը, կգ/ժամ, լ/ժամ, հատ/ժամ: Տեխնո-
լոգիական սարքավորումների արտադրողականության չափման մեջ պետք է նշված լինի, թե այն ինչպիսի հումքի համար է հաշված,
քանի որ հումքի մեկ այլ տեսակի համար արտադրողականությունը
կարող է տարբեր լինել:
3. Սարքավորումների չափերը` երկարություն, լայնություն, բարձ-
րություն: Այդ տվյալները թույլ են տալիս որոշելու սարքավորման
համար անհրաժեշտ մակերեսը և արտադրամասի պահանջվող
բարձրությունը:
4. Սարքավորման բեռնման և բեռնաթափման բարձրությունը: Այդ
տվյալները թույլ են տալիս որոշելու սարքերի փոխադարձ կապը:
5. Տանող հոլովակի անհրաժեշտ հզորությունը, տրամագիծը և
պտույտների թիվը: Այդ տվյալներն անհրաժեշտ են էլեկտրաէներ-
գիայի ծախսի հաշվարկի, էլ. շարժիչի ընտրման և կինեմատիկա-
կան սխեմայի կազմման համար:
6. Ջերմային ապարատի տաքացման մակերեսը` ցուցանիշ, որից
կախված է ապարատի արտադրողականությունը:
7. Կցախողովակների տրամագիծը: Կցախողովակներն անհրաժեշտ են
ապարատներին մթերք, գոլորշի, ջուր, ցրտագենտ, սառնակիր մա-
տուցելու և կոնդենսատի, կոյուղու հեռացման համար: Այդ տվյալ-
ներն օգտագործվում են կոմունիկացիոն սխեմաներ կազմելիս:
8. Սարքի զանգվածը: Այդ ցուցանիշից է կախված արտադրամասի
հատակի, իսկ բազմահարկի դեպքում` ծածկի հաշվարկը:

Ստուգիչ հարցեր
1. Տեխնոլոգիական գրաֆիկի անհրաժեշտությունը:
2. Երկու գործընթացների միջև ընկած ժամանակահատվածը:
3. Ընդհատ գործողության սարքերի բարձման տևողությունը:
4. Փոխադրիչների արագության որոշում:
5. Տեխնոլոգիական հոսքագծերի հանգուցային ապարատներ:
6. Հոսքագծերի արտադրողականության չափման
միավորներ:

Պատասխաններ`

1. Տեխնոլոգիական գոր-
ծընթացի գրաֆիկի միջոցով որոշվում է աշխատանքային հերթափոխի տար-
բեր ժամանակահատվածներում գոլորշու, ջրի, էլեկտրաէներգիայի, ցրտի պա-
հանջարկը, սահմանվում` սարքերի աշխատանքի սկիզբը և վերջը:

2.Երկու գործընթացների միջև ընկած ժամանակահատվածը, որոնց տևո-
ղությունը կանխավ որոշված է լինում (տապակում, ջրախաշում և այլն), հավա-
սար է գործընթացի որոշված, հանձնարարված ժամանակին:

3.Ընդհատ գործողության սարքերի, ապարատների բարձման տևողությու-
նը որոշվում է հետևյալ բանաձևով`
V
t = —,
q
որտեղ`
V-ն ապարատի տարողությունն է, կգ, լ, հատ,
q-ն՝ տեխնոլոգիական հոսքագծի արտադրողականությունը,
կգ/ր, լ/ր, հատ/ր։

4.Գործընթացի արագությունը, կապված տեղափոխման հետ, հաշվվում է`
1
t = ——-,
60 · V

որտեղ՝
l-ն փոխադրիչի երկարությունն է, մ,
V-ն՝ փոխադրիչի շարժման արագությունը, մ/վ

5.Տեխնոլոգիական հոսքագծերում գերադասելի են անընդհատ գոր-
ծողության սարքերը և ապարատները: Տարբերում են ոչ ավտոմատ, կիսաավ-
տոմատ և ավտոմատ սարքավորումներ։

6.Չափման միավորը: Հոսքագծերի արտադրողականությունը չափ-
վում է տոննաներով – կշռային միավոր, լիտրերով – ծավալային
միավոր, հպտ-ներով – պայմանական միավոր, արտահայտված
ժամանակի միավորի համար (ր, ժ, հերթափոխ):

ՍՆՆԴԱՅԻՆ ԹՈՒՆԱՎՈՐՈՒՄՆԵՐ

Վատ ինքնազգացողություն, թուլություն, փսխում. սրանք սննդային թունավորման առաջին, բայց ոչ եզակի նախանշաններն են: Սննդային թունավորումներ ունեն են շատերը, բայց շատերը չգիտեն, թե ինչպես պայքարել դրա դեմ, ինչ անել ու որոնք են դրանց նախանշանները: Նախ նշենք, որ սննդային թունավորման երկու տիպ կա:
Առաջին տիպը սննդային տոկսիկոինֆեկցիաներն են: Այս թունավորման տեսակը առաջանում է, երբ ընդունված սնունդը վարակված է լինում պաթոգեն միկրոօրգանիզմներով: Թունավորման այս տեսակը կարող եք ունենալ նաև սանիտարա-հիգիենիկ կանոնները չպահպանելու դեպքում:
Երկրորդ տիպը տոկսիկ կամ այսպես կոչված ոչինֆեկցիոն թունավորումն է: Այս տեսակի թունավորումը առաջանում է, երբ մթերքի միջոցով օրգանիզմում հայտնվում են բնական կամ քիմիական տոկսիններ: Ինչպես օրինակ, ուտելու համար չնախատեսված սնկերի թույնը կամ կամ տարատեսակ քիմիկատները:
Երկրորդ տիպի թունավորումը ամենավտանգավորն է և չարժե այս թունավորման տեսակի դեմ ինքնուրույն պայքարել: Նման դեպքում անհրաժեշտ է անմիջապես դիմել բժշկի: Մասնավորապես երեխաների և հղի կանանց դեպքում:

Ձեզ եմ ներկայացնում տոկսիկոինֆեկցիոն թունավորման նախանշաններն ու պաթոգենեզը: Իհարկե, դրանց դրսևորումները կախված են նաև տարիքից, առողջական վիճակից և թունավորման պատճառից, սակայն ընդհանուր պատկերը տոկսիկոինֆեկցիաների դեպքում սա է:

Պարբերական սրտխառնոց և փսխումներ
Վատ ինքնազգացողություն ու թուլություն
Դեմքի գույնի փոփոխություն
Դիարեա
Բարձր ջերմություն

Տոկսիկոինֆեկցիաների ինկուբացիոն շրջանը շատ կարճ է տևում: 2-6 ժամ հետո արդեն նախանշանները տեսանելի են և թունավորումը շատ արագ զարգանում է:
ԻՆՉ ԱՆԵԼ, ԵԹԵ ԹՈՒՆԱՎՈՐՎԵԼ ԵՔ
1.Առաջին հերթին անհրաժեշտ է աղեստամոքսային տրակտի մարքում կատարել:
Պատրաստեք մարգանցովկայի կամ սննդային սոդայի խառնուրդ
Խմեք այն
Խթանեք փսխումը
Կատարեք այս պրոցեդուրան մի քանի անգամ
2. Օգտագործեք ակտիվացված ածուխ, այն թույլ չի տալիս աղեստամոքսային տրակտին՝ մասնավորապես ստամոքսին ներծծել ծանր մետաղներն ու տոկսինները, ինչպես նաև նպաստում է դրանց դուրսբերմանը: Չափաբաժինը պետք է որոշել հետևյալ ալգորիթմով. 10 կգ մարմնի զանգվածին մեկ հաբ:
3.Մեծ քանակությամբ հեղուկ օգտագործեք: Դիարեայի և փսխումների արդյունքում օրգանիզմը ջրազրկվում է: Անհրաժեշտ է լրացնել ջրի պակասը և պահպանել օրգանիզմում ջրի հավասարակշռությունը: Խմեք 2-3 լիտր ջուր:
4. Անհրաժեշտ է պահպանել դիետա: Թունավորմանը օր ավելի ճիշտ կլինի խուսափել սննդից, երկրորդ և երրորդ օրերին կարող եք ուտել: 
Ցանկալի չէ ուտել տապակած, յուղոտ մթերքներ, կծու, թթու և այլ գրգռիչ սննդատեսակներ:
Սննդային թունավորումներից խուսափելու համար անհրաժեշտ է ընդամենը պահպանել մի քանի կանոններ՝
Լվացվել ուտելուց առաջ
Հետևել խոհանցի մաքրությանը և պարբերաբար ախտահանել տարածքը
Ճիշտ պահպանել մթերքները
Մթերք գնելիս անպայման նայել դրա բաղադրությունն ու ժամկետները
Չուտել փողոցում վաճառվող սնունդ
Սրանք այն պարզ մեթոդներն են, որոնցով կարելի է չթունավորվել կամ եթե թունավորվել եք, ապա արագ չեզոքացնել դրա հետևանքները: Ոչ ինֆեկցիոն թունավորումների դեպքում խորհուրդ է տրվում չզբաղվել ինքնաբուժությամբ և դիմել համապատասխան բժշկի օգնությանը:

Վատ ինքնազգացողություն, թուլություն, փսխում. սրանք սննդային թունավորման առաջին, բայց ոչ եզակի նախանշաններն են: Սննդային թունավորումներ ունեն են շատերը, բայց շատերը չգիտեն, թե ինչպես պայքարել դրա դեմ, ինչ անել ու որոնք են դրանց նախանշանները: Նախ նշենք, որ սննդային թունավորման երկու տիպ կա:
Առաջին տիպը սննդային տոկսիկոինֆեկցիաներն են: Այս թունավորման տեսակը առաջանում է, երբ ընդունված սնունդը վարակված է լինում պաթոգեն միկրոօրգանիզմներով: Թունավորման այս տեսակը կարող եք ունենալ նաև սանիտարա-հիգիենիկ կանոնները չպահպանելու դեպքում:
Երկրորդ տիպը տոկսիկ կամ այսպես կոչված ոչինֆեկցիոն թունավորումն է: Այս տեսակի թունավորումը առաջանում է, երբ մթերքի միջոցով օրգանիզմում հայտնվում են բնական կամ քիմիական տոկսիններ: Ինչպես օրինակ, ուտելու համար չնախատեսված սնկերի թույնը կամ կամ տարատեսակ քիմիկատները:
Երկրորդ տիպի թունավորումը ամենավտանգավորն է և չարժե այս թունավորման տեսակի դեմ ինքնուրույն պայքարել: Նման դեպքում անհրաժեշտ է անմիջապես դիմել բժշկի: Մասնավորապես երեխաների և հղի կանանց դեպքում:

Ձեզ եմ ներկայացնում տոկսիկոինֆեկցիոն թունավորման նախանշաններն ու պաթոգենեզը: Իհարկե, դրանց դրսևորումները կախված են նաև տարիքից, առողջական վիճակից և թունավորման պատճառից, սակայն ընդհանուր պատկերը տոկսիկոինֆեկցիաների դեպքում սա է:

Պարբերական սրտխառնոց և փսխումներ
Վատ ինքնազգացողություն ու թուլություն
Դեմքի գույնի փոփոխություն
Դիարեա
Բարձր ջերմություն

Տոկսիկոինֆեկցիաների ինկուբացիոն շրջանը շատ կարճ է տևում: 2-6 ժամ հետո արդեն նախանշանները տեսանելի են և թունավորումը շատ արագ զարգանում է:
ԻՆՉ ԱՆԵԼ, ԵԹԵ ԹՈՒՆԱՎՈՐՎԵԼ ԵՔ
1.Առաջին հերթին անհրաժեշտ է աղեստամոքսային տրակտի մարքում կատարել:
Պատրաստեք մարգանցովկայի կամ սննդային սոդայի խառնուրդ
Խմեք այն
Խթանեք փսխումը
Կատարեք այս պրոցեդուրան մի քանի անգամ
2. Օգտագործեք ակտիվացված ածուխ, այն թույլ չի տալիս աղեստամոքսային տրակտին՝ մասնավորապես ստամոքսին ներծծել ծանր մետաղներն ու տոկսինները, ինչպես նաև նպաստում է դրանց դուրսբերմանը: Չափաբաժինը պետք է որոշել հետևյալ ալգորիթմով. 10 կգ մարմնի զանգվածին մեկ հաբ:
3.Մեծ քանակությամբ հեղուկ օգտագործեք: Դիարեայի և փսխումների արդյունքում օրգանիզմը ջրազրկվում է: Անհրաժեշտ է լրացնել ջրի պակասը և պահպանել օրգանիզմում ջրի հավասարակշռությունը: Խմեք 2-3 լիտր ջուր:
4. Անհրաժեշտ է պահպանել դիետա: Թունավորմանը օր ավելի ճիշտ կլինի խուսափել սննդից, երկրորդ և երրորդ օրերին կարող եք ուտել:
Ցանկալի չէ ուտել տապակած, յուղոտ մթերքներ, կծու, թթու և այլ գրգռիչ սննդատեսակներ:
Սննդային թունավորումներից խուսափելու համար անհրաժեշտ է ընդամենը պահպանել մի քանի կանոններ՝
Լվացվել ուտելուց առաջ
Հետևել խոհանցի մաքրությանը և պարբերաբար ախտահանել տարածքը
Ճիշտ պահպանել մթերքները
Մթերք գնելիս անպայման նայել դրա բաղադրությունն ու ժամկետները
Չուտել փողոցում վաճառվող սնունդ
Սրանք այն պարզ մեթոդներն են, որոնցով կարելի է չթունավորվել կամ եթե թունավորվել եք, ապա արագ չեզոքացնել դրա հետևանքները: Ոչ ինֆեկցիոն թունավորումների դեպքում խորհուրդ է տրվում չզբաղվել ինքնաբուժությամբ և դիմել համապատասխան բժշկի օգնությանը:

Անգիտակից տուժած

Յուրաքանչյուր արտակարգ իրավիճակում տուժածին արդյունավետ օգնություն ցուցաբերելու համար անհրաժեշտ է պարզել, թե նա ինչ վնասվածքներ ունի եւ ինչ վիճակում է, այսինքն պետք է զննել :
Տուժածին զննելիս առաջին հերթին պետք է ստուգել կենսական կարեւոր համակարգերի գործունեությունը, այսինքն՝ գիտակցությունը, շնչուղիների անցանելիությունը եւ շնչառությունը, անոթազարկը եւ ուժեղ արյունահոսության առկայությունը:
Նախ անհրաժեշտ է հնարավորին չափ շուտ հայտնաբերել եւ դադարեցնել ուժեղ արյունահոսությունը: Ուժեղ արյունահոսության առկայությունը պարզելու համար ուշադիր զննեք տուժածին ոտքից գլուխ: Սովորաբար այն ակնհայտորեն երեւում է շիթով բխող արյան, գոյացած արյան լճակի տեսքով:
Այնուհետեւ ստուգում ենք տուժածի գիտակցությունը: Խոսում նրա հետ, պարզ հարցեր եւ հրահանգներ տալիս . «Դու ինձ լսո՞ւմ ես, եթե լսում ես, աչքերդ բացիր, ձեռքս սեղմիր, որեւէ նշան տուր»:
Եթե տուժածը ոչ մի կերպ չի արձագանքում, նշանակում է` նա անգիտակից:
Անգիտակից վիճակում տուժածի մկանները, այդ թվում նաեւ լեզուն, թուլանում են: Եթե տուժածը պառկած է մեջքի վրա, նրա լեզուն հետ է գնում դեպի ըմպան՝ փակելով շնչուղիները: Ժողովրդի մեջ ընդունված է այն կարծիքը, որ գիտակցությունը կորցրած տուժածի լեզուն կուլ է գնում: Եվ մարդիկ փորձում են տարբեր կերպ բացել տուժածի բերանը, լեզուն բռնել՝ վնասելով տուժածին: Մի՛ արեք նման բան: Կարելի ավելի հեշտ ու անվնաս օգնություն ցույց տալ:
Շնչուղիների բացում կատարելու համար ձեր մի ձեռքը դրեք տուժածի ճակատին, իսկ մյուս ձեռքով բռնելով կզակից՝ գլուխը զգուշությամբ հետ տարեք, կզակը բարձրացրեք: Այս գործողության շնորհիվ լեզուն ազատում է շնչուղիների մուտքը: Բութ մատը տեղադրեք ստորին շրթունքից ներքեւ եւ զգուշորեն բացեք տուժածի բերանը: Անհրաժեշտության դեպքում անձեռոցիկով կամ թաշկինակով մաքրեք տուժածի բերանում կուտակված լորձը, հեղուկները եւ այլն:
Անչափահասների դեպքում գլուխը պետք է ավելի քիչ հետ տանել, իսկ ծծկերների մոտ բարձրացնել միայն կզակը:
Շնչուղիները բացելուց հետո, առանց գլխի դիրքը փոխելու ստուգեք տուժածի շնչառությունը: Մոտեցրեք ձեր ականջը տուժածի բերանին, հայացքն ուղղեք նրա կրծքավանդակին եւ որովայնին: Փորձեք տեսնել, լսել եւ այտով զգալ շնչառությունը 5-10 վայրկյանի ընթացքում:
Տուժածի զննման մյուս քայլն անոթազարկի ստուգումն է: Անգիտակից տուժածի անոթազարկը նպատակահարմար է շոշափել քնային զարկերակի վրա: Անոթազարկը ստուգելու համար 2 կամ 3 մատները (բացի բութ մատից) պարանոցի ամենաբարձր կետից սահեցրեք կողք՝ պարանոցի կողմնային մասում գտնվող ակոսի մեջ:
Եթե մի կողմից անհնար է շոշափել անոթազարկը, փորձեք դա անել մյուս կողմից: Հիշե’ք, չի կարելի սեղմել 2 քնային զարկերակները միաժամանակ:
Ծծկեր երեխաների անոթազարկը ստուգում են գաղտունի վրա կամ բազկի միջին մասում, ներսի կողմից:

Եթե մարդ կորցրել է գիտակցությունը…


Գիտակցություն չունեցող, բայց շնչող տուժածին պետք է կողքի ապահովության դիրքի բերել: Պարզելով, որ մարդը չունի գիտակցություն, բայց շնչում է, առանց ժամանակ կորցնելու նրան շրջեք կողքի ապահովության դիրքի: Այն հնարավորություն է տալիս ապահովել շնչուղիների անցանելիությունը եւ բերանի խոռոչի պարունակության արտահոսքը: Այդ դիրքի բերելու համար տեղավորվեք տուժածի մարմնին մոտ, ձեր կողմի ձեռքը բացեք նրա մարմնի նկատմամբ մոտավորապես ուղիղ անկյան տակ եւ բռնելով նրա՝ ձեզնից հեռու կողմի ուսից ու կոնքից՝ տուժածին համաչափ շրջեք դեպի ձեզ՝ կողքի: Վերեւում հայտնված ոտքը ծալեք եւ դրեք մյուս ոտքին:
Տուժածի շնչուղիների անցանելիության ապահովման նպատակով՝ բռնեք նրա ճակատից եւ կզակից, հետո գլուխը զգուշությամբ հետ տարեք՝ միաժամանակ դեմքը շրջելով դեպի ներքեւ, եւ բացեք նրա բերանը: Շրջելուց հետո տուժածը պետք է հենված լինի ծալված ոտքի եւ ուսի վրա: Տարբերություն չկա, թե որ կողմի վրա դուք կշրջեք տուժածին: Սակայն, եթե տուժածը հղի կին է, ապա նրան պետք է շրջել ձախ կողմի վրա:
Տուժածի շնչուղիների անցանելիությունն ապահովելու համար գլուխը զգուշությամբ հետ տարեք՝ միաժամանակ դեմքը շրջելով դեպի ներքեւ: Բացեք նրա բերանը:
Կողքի ապահովության դիրքի բերելիս զգույշ եղեք, հատուկ ուշադրություն դարձրեք գլխին եւ պարանոցին: Հնարավորության դեպքում տուժածին շրջեք առնվազն 2 հոգով, որոնցից մեկը պետք է պահի գլուխը:
Կողքի ապահովության դիրքի բերելուց հետո՝ անհրաժեշտ է պահպանել տուժածի մարմնի նորմալ ջերմաստիճանը, որի համար կարելի է նրա վրա ծածկոց գցել։
Գիտակցության բացակայությունը լուրջ իրավիճակ է, եւ յուրաքանչյուր դեպքում պետք է ահազանգել շտապ օգնություն: Մինչեւ մասնագիտական օգնության ժամանումը վերահսկեք տուժածի վիճակը՝ պարբերաբար ստուգելով նրա անոթազարկը, շնչառությունը եւ գիտակցությունը:
Ինչպես արդեն ասվեց, անգիտակից տուժածի մոտ բացակայում են կլլման եւ հազի ռեֆլեքսները, այդ իսկ պատճառով չի կարելի անգիտակից տուժածին խմեցնել, կերակրել կամ նրա մոտ փսխում առաջացնել:
Անոթազարկը ստուգելով՝ դուք կարող եք գաղափար կազմել սրտի աշխատանքի մասին: Փորձեք հաշվել անոթազարկի հաճախականությունը: Նորմալ վիճակում անոթազարկի հաճախությունը րոպեում հետեւյալն է՝

Շնչառությունը ստուգելու համար ձեռքը դրեք տուժածի որովայնին եւ հաշվեք շնչառական շարժումները: Նորմալ վիճակում անոթազարկի հաճախականությունը րոպեում հետեւյալն է՝

Շնչառության եւ սրտի աշխատանքի՝ նորմայից շեղումները խոսում են տուժածի վիճակի փոփոխության մասին: Եթե ժամանակի ընթացքում դրանք դանդաղում են կամ արագանում, դառնում անկանոն, ապա տուժածը կարճ ժամանակում կարող է ունենալ սրտի կամ շնչառության կանգ, եւ ընդհակառակը՝ վիճակը կարող է բարելավվել, անգամ գիտակցությունը վերականգնվել: Ուստի դրան պե՛տք է ուշադրություն դարձնել:
Վերահսկման տվյալները գրանցեք եւ առաջնային ու երկրորդային զննման տեղեկությունները հանձնեք ժամանող շտապ օգնության անձնակազմին:
Առաջնային զննում կատարելուց եւ անհրաժեշտության դեպքում համապատասխան անհապաղ օգնություն ցուցաբերելուց հետո պետք է կատարել երկրորդային զննում՝ հայտնաբերելու համար տուժածի կյանքին անմիջական չսպառնացող վնասվածքները եւ վիճակները: Երկրորդային զննման քայլերն ավելի մանրամասն կքննարկենք հաջորդ համարներում:
Այսպիսով, անգիտակից տուժածին օգնելու համար պետք է նրան շրջել կողքի դիրքի եւ անընդհատ վերահսկել նրա վիճակը, մինչեւ շտապ օգնության ժամանումը:

Завтрак

Сейчас утро. Я и мои друзья сидим в
буфете. Мы завтракаем. Вот стоит
большая чашка. Там зелёный чай. А вот
стоит стакан. Тут ананасовый сок. Вот
стоит тарелка. Там лежат свежий хлеб,
вкусное масло и твёрдый сыр. Это мой
завтрак. А это мой друг Ахмед. Его завтрак – это
молоко, хлеб и фруктовый джем. А это наша
подруга Ванесса. Её завтрак – это чёрный кофе, вкусные тосты и
свежее масло.
Приятного вам аппетита!

Переводить

Հիմա առավոտ է։ Ես և իմ ընկերները նստած ենք ճաշարանում։ Մենք նախաճաշում ենք։ Այստեղ դրված է մեծ բաժակը։Նրա մեջ կանաչ թեյ է։Ահա դրված է բաժակը։Նրա ներսում անանասի հյութ է։ Ահա դրված է ապսե։ Այնտեղ դրված է փափուկ հացը, համեղ կարագ ե չոր պանիր։ Սա իմ նախաճաշն է։Իսկ սա իմ ընկեր Ախմեդն է։ Նրա նախաճաշը սա է, կաթ,հաց և մրգային ջեմ։Իսկ սա մեր հնկերուի Վանեսան է։ Նրա նախաճաշը սա է, սև սուրճ, համեղ տոստեր և թարմ կարագ։ Հաճելի նախաճաշում ձեզ։

История ножниц

Ножницы пришли в нашу жизнь из глубокой древности. Первые ножницы были созданы более трех с половиной тысяч лет назад, причем служили они не для парикмахерских нужд или разрезания бумаги и ткани, их предназначение было в необходимости стричь овец. Первые в истории ножницы были похожи на пинцет, состоящий из двух лезвий. Самый старый экземпляр таких ножниц найден археологами в Египте и датирован XVI веком до нашей эры.

Примерно в VIII веке нашей эры, одному из ремесленников Ближнего Востока пришла в голову идея с помощью гвоздика соединить два ножа, а их ручки для удобства загнуть кольцами. Данная конструкция оказалась удобной и прижилась. В дальнейшем для украшения рукоятки ножниц, стали использовать художественную ковку.

Ножницы, созданные в Древнем Египте
История ножниц в Европе и России началась с X века, об этом свидетельствуют соответствующие археологические находки. В частности самые старые русские ножницы были обнаружены при проведении археологических раскопок в Гнездовских курганах возле деревни Гнездово, неподалеку от Смоленска.

Древние ножницы для стрижки шерсти
Имени человека, придумавшего первое подобие ножниц, когда два отдельных лезвия соединили гвоздиком и закруглили ручки, история, к сожалению, не сохранила. А ведь современные ножницы, которыми режут бумагу, делают маникюр, стригут волосы, представлены именно в таком виде.

Леонардо да Винчи придал этому инструменту завершенную форму. Чертеж инструмента, имеющего сходство с современными ножницами, был найден в его манускриптах.

Средневековые ножницы
История ножниц не стояла на месте, и со временем их начали адаптировать под различные виды деятельности (медицина, стрижка волос, маникюр и так далее). Делать рабочие варианты из железа и стали и создавать в качестве предметов роскоши с применением золота и серебра.

Фантазии мастеров не было предела – то ножницы представляли собой диковинную птицу, клювом режущую ткань, то лозы, на которых висели кисти винограда, обвивали колечки для пальцев, то вдруг вместо ножниц получался сказочный дракон со своими замысловатыми украшениями, из-за всего этого, порой при пользовании этим функциональным устройством, возникали неудобства.

Средневековые ножницы
Поскольку в средние века ножницы начали украшать, то они стали считаться хорошим и функциональным подарком для женщин. Ножницы в специальных кожаных футлярах охотно дарили дамам, прикладывая их к основному подарку. Именно поэтому со временем ножницы становятся женским аксессуаром, если не считать редких исключений, таковыми они остаются и в наше время.

Современные парикмахерские ножницы
Поскольку история не стоит на месте, областей применения ножницам становилось все больше и со временем англичанами были созданы ножницы для стрижки газонов, французами были изобретены ножницы для разделывания тушки гусей, немцами были придуманы стальные ножницы, которые помогали при автомобильных авариях.

После создания керамических ножей данную технологию перенесли и на ножницы. Керамические ножницы оказались прочнее стальных в три раза и более износоустойчивыми. Данный список можно продолжать долго, ведь существуют ножницы для резки металла, для сигар, филировочные ножницы для стрижки волос и так далее, главное то, что ножницы необходимы человечеству, также как и сотни лет назад.